بیش شنوایی یا پرشنوایی نوعی اختلال در سیستم شنیداری می باشد که در نتیجه آن فرد نسبت به اصوات محیط پیرامون خود دچار حساسیت شدید می شود و این اصوات را بلندتر از حد معمول شنیده و باعث آزردگی او میشود. بنابراین فرد ممکن است نسبت به قرارگیری در محیط های پر سر و صدا دچار استرس و اضطراب گردد و از قرار گرفتن در این گونه محیط ها پرهیز کند.

شیوع این اختلال در افراد بزرگسال حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد می باشد به ویژه در افرادی که دچار وزوز گوش هستند این اختلال بیشتر دیده می شود.

بیماری هایی که می تواند با اختلال بیش شنوایی مرتبط باشند

اوتیسم
افسردگی
سردردهای میگرنی
انواع صرع
اختلال در سیستم گوش داخلی ناشی از مسمومیت های دارویی ضربات مغزی
فلج بلز یا صورت
شیزوفرنی یا روان گسیختگی

تشخیص بیش شنوایی چگونه انجام می شود؟

چنانچه دچار حساسیت نسبت به صداهای معمول محیط که برای دیگران آزاردهنده نمی باشد هستید و صداها باعث آزار و اذیت و عصبی شدن شما می شود لازم است با مراجعه به کلینیک های شنوایی سنجی  آزمایشات کامل شنوایی و عصب شنوایی را انجام دهید و از طریق پرسشنامه هایی که در اختیار شما قرار می گیرد میزان آزردگی شما نسبت به اصوات سنجیده می شود. لازم است حتماً سوابق پزشکی شما مورد بررسی قرار گیرد و معاینات کامل گوش و سر انجام شود تا علت این اختلال تشخیص داده شود.

علت بیش شنوایی

بیش شنوایی نوعی اختلال در عملکرد پلاستیسیته مغز می باشد و باعث ایجاد اشکال در فرایندهای پردازش اطلاعات در مغز می شود که می تواند یک یا هر دو گوش را درگیر کند. بیش شنوایی می تواند همراه با کم شنوایی باشد یا نباشد. افزایش سن و ایجاد کم شنوایی حسی عصبی و وزوز گوش می تواند احتمال به وجود آمدن بیش شنوایی را افزایش دهد. بیش شنوایی در خیلی از موارد ممکن است علت مشخصی هم نداشته باشد و با وضعیت روحی روانی فرد در ارتباط باشد. بعضی از افراد نسبت به بعضی اصوات دچار صدا هراسی هستند و به نوعی از صدای خاصی بیزار می باشند و همین مسئله باعث آزار و عدم تحمل فرد نسبت به آن صدا می شود و باعث ایجاد استرس و اضطراب در فرد می گردد.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیش شنوایی می باشند؟

۱- در مردان بیشتر از زنان اتفاق می افتد .
۲- افرادی که روزانه بیشتر در معرض سر و صدای بلند باشند یا شغل پر سر و صدا داشته باشند.
۳_ افرادی که کم شنوای حسی عصبی همراه با وزوز گوش داشته باشند.
۴- در بزرگسالان بیشتر از اطفال اتفاق می افتد.

انواع بیش شنوایی

۱- پیش شنوایی حلزونی
۲- بیش شنوایی دهلیزی
در بیش شنوایی حلزونی فرد در مواجهه با اصوات خاص یا بلند دچار آزردگی شنوایی، گوش درد و ناراحتی می شود که فرد سعی می کند در این گونه از محیط ها از محافظ های شنوایی استفاده کند تا صدا را کمتر بشنود.
در بیش شنوایی دهلیزی فرد در مواجهه با اصوات بلند یا ناخوشایند دچار عدم تعادل یا حملات سرگیجه و تهوع می شود.

علایم بیش شنوایی

احساس درد و ناراحتی در گوش
وزوز گوش
افسردگی و اضطراب
ترس از قرارگیری در موقعیت های مختلف اجتماعی
بی خوابی یا اختلال در خواب
خستگی
سردرد
انزوا و کناره گیری

درمان بیش شنوایی

روش های درمانی در بیش شنوایی مبتنی بر علت اختلال می باشد و هدف از روش های درمانی مدیریت علائم به وجود آمده برای بیمار و کاهش حساسیت های او می باشد.

درمان شناختی _رفتاری (cbt)
نوعی مداخله روانشناسی می باشد که به فرد آموزش داده می شود در مواجهه با موقعیت های صوتی مختلف چگونه پاسخ های خود را مدیریت نماید و باعث کاهش استرس و واکنش های منفی بیمار شود.
درمان بازآموزی وزوز (trt)
این روش درمانی برای آن دسته از بیماران است که همراه بیش شنوایی دچار وزوز گوش نیز هستند. در این روش با استفاده از صداسازهای مختلف و گوش دادن آنها توسط بیمار باعث کم شدن شدت وزوز گوش و کاهش حساسیت شنوایی می شویم.

سایر روش های درمانی جایگزین

ورزش های منظم روزانه
یوگا ماساژ
طب سوزنی_ مدیتیشن

پیشگیری و مدیریت بیش شنوایی

بهترین روش جهت کنترل و کاهش حساسیت شنوایی قرار گرفتن به صورت عادی و روزانه در محیط های مختلف صوتی بدون هیچگونه محافظ و یا جلوگیری می باشد، چرا که استفاده از محافظ یا ایزوله کردن خود در این محیط ها باعث افزایش حساسیت صوتی بیشتر می شود.