انواع عفونت های گوش
گوش متشکل از سه بخش جداگانه می باشد:
- گوش خارجی: که شامل لاله گوش و مجرای گوش خارجی می باشد.
- گوش میانی: شامل پرده گوش و استخوانچه های گوش جهت انتقال صدا می باشد.
- گوش داخلی: شامل حلزون شنوایی و دهلیزی می باشد.
از لحاظ فیزیولوژیک یا عملکردی وظیفه گوش خارجی جمع آوری و انتقال اصوات به پرده گوش می باشد. پرده گوش در اثر ارتعاش امواج صوتی این امواج را به استخوانچه ها که شامل سه استخوان چکشی ، سندانی و رکابی می باشد، اصوات را به حلزون گوش داخلی انتقال می دهد.
در حلزون سلول های حساس شنوایی قرار گرفته اند که در اثر برخورد صدا به این سلول ها با حرکت مژکهایی که روی آنها قرار گرفته این امواج مکانیکی به الکتریکی تبدیل شده و توسط عصب شنوایی به مراکز بالاتر و مغز انتقال داده می شود و در آنجا صدا شنیده و درک می گردد.
چنانچه هر یک از این اجزا اختلال ایجاد شود منجر به کاهش شنوایی و در بعضی موارد تجویز سمعک خواهد شد. یکی از علل مهم ایجاد کم شنوایی ناشی از به وجود آمدن التهاب یا عفونت در اجزای گوش می باشد که علائم و نشانه های مختلف دارد که به بررسی آنها می پردازیم.
عفونت گوش خارجی
عفونت گوش خارجی یا اوتیت خارجی به التهاب یا عفونت در مجرای گوش خارجی گفته می شود که در اثر عفونت های باکتریایی یا قارچی ایجاد می گردد. عفونت های باکتریال معمولاً به صورت حاد و ناگهانی ایجاد می گردد که ممکن است یک بخش یا تمام کانال گوش را درگیر کند.
علائم اوتیت خارجی
- درد شدید در لاله گوش و مجرای گوش
- تشدید درد در گوش با تکان دادن یا دست زدن به لاله گوش در موارد شدید
- التهاب پوستی کانال و ایجاد ترشح چرکی در موارد شدید
- تب و بی قراری
- خارش گوش
تشخیص اوتیت خارجی
تشخیص این عفونت تنها از طریق معاینه گوش توسط پزشک می باشد، در این موارد تغییر رنگ کانال و التهاب و قرمزی شدید داخل مجرا و حتی پرده گوش دیده می شود. حتی در بعضی موارد تاول یا کورک چرکی در داخل پوست کانال گوش ایجاد می گردد، بنابراین جهت تشخیص نیاز به انجام آزمایش خاصی وجود ندارد، در اوتیت خارجی کاهش شنوایی نیز ایجاد نمی شود.
درمان اوتیت خارجی
برای درمان اوتیت خارجی اولین قدم ممانعت از ورود آب به داخل کانال گوش می باشد و حتما بایستی داخل گوش خشک نگه داشته شود، در فاز دوم دارو درمانی می باشد که با استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی می توان عفونت را برطرف کرد . برای کاهش درد نیز از انواع مسکن استفاده می شود .
در عفونت قارچی نیز علاوه بر درد حساسیت شدید و خارش مجرای گوش نیز وجود دارد که حتماً بایستی داخل کانال تمیز شود و از ورود آب و رطوبت به داخل کانال گوش جلوگیری شود.
عفونت گوش میانی
اوتیت میانی یا مدیا همان عفونت گوش میانی می باشد که شامل درگیری یا ایجاد عفونت در پرده گوش و اجزای گوش میانی می باشد. اوتیت میانی اغلب به صورت حاد یا ناگهانی به علل ویروسی یا باکتریایی باعث ایجاد التهاب در گوش میانی و ترشح چرکی در فضای گوش می گردد در بعضی موارد که شدت ترشح زیاد باشد باعث فشار به پرده گوش و ایجاد سوراخ و تخلیه ترشحات می شود.
عفونت های مزمن گوش میانی شامل عفونت های درمان نشده می باشد که در مدت های طولانی بیمار دچار سوراخ یا پارگی در پرده گوش و عفونت پرده بوده است ولی درمان مناسب انجام نشده و به تدریج این عفونت به فضای گوش میانی گسترش پیدا کرده است.
علل اوتیت میانی
- علل ویروسی یا باکتریال ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا در فرد
- وجود التهاب یا حساسیت در بینی و مجرای استاش
- بزرگی لوزه سوم
مهمترین علت ایجاد اوتیت میانی ایجاد اختلال در مجرای استاش می باشد. لوله استاش مجرای باریک بین بینی و گوش میانی هست که وظیفه آن ایجاد تهویه مناسب در فضای گوش میانی می باشد، چنانچه به هر دلیل در عملکرد این مجرا اختلال ایجاد شود و باعث انسداد آن گردد بنابراین اولین علامت آن ایجاد فشار منفی و نهایتاً ترشح یا عفونت در فضای گوش میانی می باشد.
مهمترین علت اوتیت میانی در اطفال که اوتیت سروز اطلاق می شود بزرگی لوزه سوم و بسته شدن مجرای استاش می باشد.
علائم اوتیت میانی
- کاهش شنوایی انتقالی در درجات مختلف
- ایجاد ترشح یا عفونت در گوش
- وجود درد و ناراحتی
- تب و بی قراری در اطفال
- بیرون آمدن ترشح یا عفونت از گوش
تشخیص اوتیت میانی
تشخیص از طریق معاینه و انجام آزمایشات شنوایی سنجی می باشد. در معاینه ممکن است التهاب یا قرمزی در پرده گوش دیده شود و در بعضی موارد نیز ظاهراً پرده گوش وضعیت خوبی دارد ولی پشت پرده مایع تشکیل شده است که در این موارد آزمایش شنوایی سنجی مهمترین ابزار تشخیصی می باشد.
تست تمپانومتری
تست تمپانومتری ارزش تشخیصی بالایی در اوتیت میانی به ویژه اوتیت سروز در اطفال دارد. وقتی مایع پشت پرده گوش تشکیل می شود مانع از حرکت پرده و ایجاد سفتی در پرده گوش می شود بنابراین در نتایج تست تمپانومتری کاملا مشخص می گردد و تایپ B ثبت می شود. در مراحل اولیه بیماری نیز تایپ C یا فشار منفی نشان داده می شود.
درمان اوتیت میانی
- دارودرمانی و تجویز آنتی بیوتیک های مختلف
- ممانعت از ورود آب به داخل گوش
- استفاده از تکنیک های جراحی در مواردی که پارگی وسیع در پرده گوش وجود داشته باشد .
- انجام جراحی گوش میانی و عمل ماستوئیدکتومی در موارد عفونت های مزمن گوش میانی
عوارض یا خطرات عدم درمان اوتیت میانی
- تبدیل کم شنوایی موقت به دائمی به ویژه در اطفال
- آسیب به پرده گوش و ایجاد پارگی در آن
- گسترش عفونت به مغز و ایجاد مننژیت در موارد مزمن
آیا در بیماران اوتیت میانی مزمن با کم شنوایی سمعک تجویز می شود؟
در برخی از عفونت های مزمن که با درمان های جراحی وضعیت شنوایی بیمار بهبود پیدا نکرده باشد و یا عفونت هایی که همراه با ترشح نباشد به عبارتی وضعیت داخل گوش بیمار خشک و بدون ترشح باشد و بیمار به دلایل سن بالا و یا ترس از عمل و یا عوارض عمل نخواهد از روش های جراحی استفاده کند می توان برای بهبود شنوایی از سمعک استفاده نمود. بهترین نوع، سمعک های پشت گوشی می باشد که با توجه به میزان کم شنوایی بعد از انجام آزمایشات شنوایی سنجی برای بیمار تجویز می شود.
عفونت گوش داخلی ( لابیرنتیت)
التهاب یا عفونت در ساختارهای گوش داخلی را لابیرنتیت یا عفونت گوش داخلی می نامند که به دنبال این عفونت انتقال اطلاعات شنیداری از گوش داخلی به مغز مختل می شود و علائم زیادی شامل شنوایی و تعادل برای بیمار ایجاد میز کند.
علل لابیرنتیت
علل باکتریایی و ویروسی می تواند داشته باشد . شایع ترین علت ایجاد عفونت گوش داخلی ویروسی می باشد. عفونت های ناشی از علل باکتریال شدیدتر بوده و علائم شدیدتری برای بیمار ایجاد می کند. بیماری یا عواملی که می تواند التهاب گوش داخلی ایجاد کند عبارتند از:
- مننژیت
- ضربات مغزی
- عفونت های درمان نشده گوش میانی یا مزمن
- عوارض دارویی
- بیماری های خود ایمنی
علائم لابیرنتیت
لابیرنتیت معمولاً به صورت حاد یا ناگهانی در بیمار بروز می کند و ممکن است برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، از جمله علائم این عفونت عبارتند از:
- سرگیجه و عدم تعادل
- کاهش شنوایی از نوع حسی عصبی
- تهوع
- وزوز گوش
تشخیص لابیرنتیت
آزمایش یا تست مشخصی برای تشخیص این عفونت وجود ندارد. انجام روش های عکسبرداری مثل mri از مغز و بررسی ساختارهای مغزی و گوش داخلی در تشخیص کمک کننده می باشد. انجام آزمایشات شنوایی سنجی و آزمایشات تعادلی نیز می تواند کمک به تشخیص کند.
درمان لابیرنتیت
با توجه به وجود علایم مربوط به سرگیجه و تهوع استفاده از داروهای کورتیکواستروئید و داروهای آرامبخش در کاهش علائم موثر می باشد. در لابیرنتیت های باکتریال که عامل عفونی داشته باشد استفاده از آنتی بیوتیک موثر می باشد. روش های توانبخشی دهلیزی به علت وجود حملات سرگیجه طولانی مدت در بیمار کمک کننده می باشد.
درمان لابیرنتیت ممکن است چند هفته طول بکشد بنابراین به فرد توصیه می شود در این مدت استراحت کامل داشته باشد و از حرکات ناگهانی سر اجتناب کند.
تفاوت عفونت گوش در کودکان و بزرگسالان
مهمترین علت اوتیت میانی در اطفال بزرگی لوزه سوم می باشد که در بزرگسالان این مورد شیوع کمتری دارد و بیشتر به صورت اوتیت حاد چرکی خود را نشان می دهد ولی در کودکان به علت بزرگی لوزه سوم تجمع مایع شفاف پشت پرده گوش را داریم.
از لحاظ بروز علایم و نشانه ها هر دو نوع اوتیت در بزرگسالان و کودکان، کاهش شنوایی و گوش درد و حالت پری گوش ایجاد می کند.
از لحاظ مدیریت درمان در کودکان درمان اساسی با روش های جراحی و برداشتن لوزه سوم و گذاشتن لوله تهویه یا vt در پرده گوش انجام می شود ولی در اوتیت میانی بزرگسالان با روش های دارو درمانی و استفاده از آنتی بیوتیک در اکثر موارد مشکل برطرف می شود
درباره ما
لینک ها
تماس با ما
