تومور عصب شنوایی تحت عناوین تومور آکوستیک، نورینوم آکوستیک، شوانومای وستیبولا نیز شناخته می شود. این تومور یک تومور خوش خیم یا غیر سرطانی می باشد که منشأ آن از سلول های شوآن عصب دهلیز یا تعادلی می باشد که به شکل آهسته و کند داخل جمجمه و کانال گوش داخلی رشد می کند. بنابراین منشاء این تومور بخش داخلی عصب شنوایی می باشد ولی از آنجا که این تومور در ناحیه زاویه پلی مخچه ای شروع شده و به کانال گوش داخلی وارد می شود و به اعصاب شنوایی و حتی عصب صورتی فشار وارد کرده و منجر به بروز علایم و عوارض می شود. اگر احساس کاهش شنوایی داشتید حتما به کلینیک های شنوایی مراجعه کنید. شنوایی سنجی در افسریه یکی از کلینیک هایی است که می تواند در تشخیص زودهنگام و بهترین راه درمان به شما کمک کند.
از لحاظ شیوع می توان گفت نورینوم آکوستیک ۶ تا ۸ درصد تومورهای داخلی جمجمه را شامل می شود. اندازه های متفاوت در افراد مختلف دارد و غالباً به شکل یک طرفه بروز می کند. چنانچه این تومور تشخیص و درمان نشود رشد آن زیاد شده و مخچه و ساقه مغز را نیز تحت تاثیر قرار داده و در اثر افزایش فشار داخل جمجمه زندگی بیمار را به خطر می اندازد.
علت اصلی ایجاد کننده این تومور مشخص نیست ولی گفته می شود نقص در کروموزوم شماره ۲۲ که وجود یک ژن ناقص در این کروموزوم می باشد عامل اصلی این تومور هست. در نوع دو طرفه این تومور که تحت عنوان نوروفیبروماتوز تایپ ۲ شناخته می شود در اثر یک بیماری ژنتیکی ایجاد می شود و در واقع ژن معیوب در کروموزوم شماره ۲۲ باعث رشد بیش از حد سلول ها در غلاف عصبی میلین شده و منجر به تشکیل یک توده اطراف عصب می گردد.
از آنجا که این تومور داخل کانال گوش داخلی رشد پیدا می کند بنابراین اعصاب شنوایی و تعادلی و صورتی را تحت تأثیر خود قرار می دهد و علائم متفاوتی ایجاد می کند.
تاریخچه گیری و گرفتن شرح حال از بیمار در مرحله اولیه در تشخیص این بیماری بسیار اهمیت دارد. چرا که در مراحل اولیه بیماری ممکن است شدت علایم زیاد نباشد، به تدریج شروع به پیشرفت کند و بعضی علائم بیماری مثل کاهش شنوایی و وزوز گوش با بعضی بیماری های دیگر گوش داخلی و عصب مشترک می باشد. بنابراین برای رسیدن به تشخیص درست و طی کردن مسیر صحیح در روند تشخیص ابتدا تاریخچه گیری و شرح حال از بیمار بایستی به دقت انجام گیرد.
در این بیماران با شکایت کم شنوایی و صدای گوش اولین روش استفاده از تست ادیومتری یا شنوایی سنجی می باشد. در این تست با ارائه محرکات صوتی مختلف در فرکانس های متفاوت به گوش بیمار در شرایط آکوستیک اطلاعات دقیق در مورد شنوایی در جدول به نام ادیوگرام به دست میآید. با استفاده از این اطلاعات می توان نوع و میزان کم شنوایی بیمار را مشخص کرد. معمولاً در بیماران با تومور اکوستیک در مراحل اولیه کاهش شنوایی حسی عصبی در حد خفیف در فرکانس های بالا بیشتر دیده می شود و به تدریج با رشد تومور ممکن است این کم شنوایی شدید تر و به سایر فرکانس سرایت کند.
آزمایش دیگر جهت تکمیل تست شنوایی سنجی آزمایش abr یا پاسخهای برانگیخته عصب شنوایی می باشد که در بیماران با کم شنوایی یک طرفه حسی عصبی مشکوک به تومور آگوستیک انجام می شود.
بیشتر بخوانید: علل کم شنوایی و روش های درمان آن
معمولاً در این بیماران با تومور آکوستیک با مقایسه پاسخ های گوش نرمال و مشکوک به ضایعه و آنالیز نتایج متوجه خواهیم شد که در زمان تاخیری امواج abr به ویژه موج یک که منشا آن از عصب شنوایی می باشد اختلاف معنی داری بین دو گوش وجود دارد و معمولاً در گوش دچار ضایعه موج یک و سایر امواج با زمان تاخیر بیشتری ثبت خواهد شد.
استفاده از تکنیک تصویربرداری MRI یا اسکن مغزی در بیماران مشکوک به ضایعه مرحله آخر تشخیص می باشد و می توان گفت ابزار کامل و طلایی در تشخیص تومور آکوستیک ام آر آی می باشد. چنانچه در ام آر آی توموری با اندازه بالای دو میلیمتر دیده شود مهم بوده و نیاز به مداخله جراحی پیدا می کند.
بنابراین در روش های تشخیصی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بخوانید: شنوایی سنجی نوزادان
دو روش درمانی عمده در تومور شنوایی وجود دارد:
انتخاب روش درمانی بستگی به عللی از قبیل سن بیمار، اندازه تومور، میزان رشد و تکثیر تومور و علائمی که برای بیمار ایجاد می کند دارد. اگر تومور به اندازهای رشد کرده باشد که کاملاً اعصاب شنوایی و تعادل تحت فشار باشد و میزان قابل توجه کم شنوایی ایجاد کرده باشد بهترین روش خارج کردن تومور با جراحی می باشد چراکه اگر تومور باعث آسیب به عصب شنوایی شود بازگشت شنوایی غیر ممکن خواهد بود.
روش درمانی پرتو درمانی یک روش غیر تهاجمی جهت کنترل و متوقف کردن رشد تومور می باشد که به روش رادیو استاتیک انجام می شود. پرتو درمانی نیاز به زمان زیادی دارد و ممکن است ماه ها طول بکشد. این روش برای درمان تومورهای سایز کوچک تا متوسط بیشتر استفاده می شود.
درتشخیص تومور اکوستیک بایستی دقت کرد که بعضی بیماری های گوش داخلی از لحاظ بروز علایم مشابه تومور می باشند و بایستی بین آنها افتراق داده شود. از جمله این بیماری ها می توان به کری ناگهانی، مینیر و فلج عصب صورتی یا فلج بلز اشاره کرد. در این بیماری ها نیز کم شنوایی حسی عصبی همراه با وزوز گوش و سرگیجه وجود دارد که باید از لحاظ ناگهانی یا تدریجی بودن کم شنوایی، شکل کم شنوایی، میزان کم شنوایی و سایر علل ایجادکننده ارثی یا اکتسابی کم شنوایی بررسی کامل صورت گیرد.
کلام آخر
در بیمارانی که به صورت ناگهانی یا تدریجی دچار احساس کم شنوایی به ویژه در یک گوش همراه با علایم وزوز گوش و سرگیجه می شوند بایستی حتما جهت آزمایشات شنوایی سنجی به کلینیک شنوایی سنجی مراجعه کنند و ارزیابی کامل برای آنها انجام شود و در صورت لزوم مداخله درمانی در کوتاه ترین زمان برای آنها انجام گیرد. در کلینیک شنوایی و سمعک پیروزی کلیه آزمایشات شنوایی سنجی برای بیماران مشکوک به تومور اکوستیک انجام می شود و در صورت لزوم درمان توسط متخصص گوش و حلق و بینی صورت می گیرد.