تجویز سمعک در بیماران با پارگی پرده گوش یا عفونت های گوش میانی

گوش انسان از سه بخش تشکیل شده است:

۱- گوش خارجی
۲- گوش میانی
۳- گوش داخلی

گوش خارجی شامل لاله گوش و مجرای گوش می باشد. مهمترین عملکرد گوش خارجی دریافت و جمع آوری اصوات و هدایت آنها به سمت پرده گوش می باشد. یکی دیگر از وظایف گوش خارجی حفظ گوش از طریق ترشح جرم گوش می باشد .این جرم ماده ای شبیه موم می باشد که گوش را در مقابل عفونت‌ها محافظت می کند. برای معاینه پرده گوش و سلامت آن می توانید به سمعک در شرق تهران مراجعه کنید و در صورت نیاز به ترمیم و یا استفاده از سمعک مشاوره رایگان دریافت کنید.

مجرای گوش لوله ای به طول ۲ یا ۳ سانتی متر می‌ باشد و به پرده گوش ختم می‌ شود.

گوش میانی شامل پرده گوش و سه استخوانچه ریز و مهم می‌باشد .مهمترین عملکرد گوش میانی دریافت امواج صوتی از گوش خارجی از طریق ارتعاش پرده گوش و انتقال اصوات از طریق استخوانچه های شنوائی به گوش داخلی می باشد. پرده گوش قسمتی از پوست نازک است که اولین استخوانچه شنوایی به نام چکشی به آن چسبیده است. استخوان چکشی به استخوان کوچک دیگری به نام سندانی وصل است. استخوان سندانی نیز به کوچکترین استخوان در بدن به نام استخوانچه رکابی متصل می‌باشد.

گوش داخلی حلزون شنوایی نام دارد. بعد از این که امواج صوتی در گوش میانی به ارتعاش تبدیل شد وارد گوش داخلی می‌شود. حلزون شنوایی پر از مایعی به نام آندولنف می‌ باشد که سلول‌ های حساسه شنوایی در آن قرار گرفته اند. وقتی مایع گوش داخل شروع به ارتعاش می‌کند این ارتعاش باعث حرکت مژک های سلول‌ های حساسه می‌ شود و به عصب شنوایی منتقل شده و در مغز صدا درک می شود.

پارگی پرده گوش

پرده گوش متشکل از سه لایه می‌ باشد. پارگی در پرده گوش می‌ تواند یک سوراخ ریز و یا یک سوراخ انتشار یافته و بزرگ باشد و شنوایی را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین میزان کم شنوایی در پارگی های پرده گوش متفاوت می باشد .همچنین اگر علاوه بر پارگی پرده گوش استخوانچه های شنوائی نیز آسیب دیده باشند میزان کاهش شنوایی شدیدتر خواهد بود.

چه عواملی باعث پارگی پرده گوش می شود؟

۱- پارگی یا سوراخ در اثر ورود جسم خارجی مثل گوش پاک کن به مجرای گوش

۲- وارد آمدن ضربات فیزیکی شدید به گوش مثل سیلی زدن که میتواند باعث سوراخ پرده گوش شود.

۳- سر و صدای بلند و ناگهانی مثل صدای انفجار که می‌تواند باعث پارگی در پرده گوش شود.

۴- پارگی های پرده در اثر اختلاف فشار شدید بین گوش خارجی و گوش میانی که می‌تواند سبب پارگی پرده شود. مثل هنگامی که در هواپیما در ارتفاعات بالا که اختلاف فشار زیاد شده و می تواند این حالت را ایجاد کند. 

۵- عفونت های گوش میانی که باعث ایجاد ترشحات چرکی در فضای گوش میانی و فشار بر پرده گوش شده و منجر به پارگی در پرده میشود.

تشخیص پارگی یا سوراخ در پرده گوش

از طریق معاینه گوش توسط اتوسکوپ و یا انجام تست تمپانومتری در کلینیک های شنوایی سنجی می توان پی به وجود پارگی یا سوراخ در پرده گوش برد‌. عفونت و پارگی پرده گوش ممکن است برای کودکان هم اتفاق بیافتد، از این رو بهتر در دوران کودکی مراقب عفونت های گوش کودکان باشید و در صورت مشاهده کوچکترین علائم کم شنوایی در کودکتان به کلینیک شنوایی سنجی کودکان مراجعه نمایید. 

درمان پارگی پرده گوش

اگر پارگی یا سوراخ پرده گوش کوچک باشد و یا پارگی در اثر ضربه به گوش باشد می‌تواند به مرور زمان ترمیم شود. تا جایی که ممکن است از فین کردن یا خارج کردن باد از بینی پرهیز باید کرد و از ورود آب و چکاندن قطره در گوش خودداری کرد و برای تسکین درد نیز از داروهای مسکن و قرار دادن کمپرس گرم و خشک استفاده کرد.

در این گونه موارد احتمال ترمیم خود به خودی پرده وجود دارد.

پچینگ یا وصله کردن

اصطلاح پچینگ به معنای قرار دادن یک لایه نازک مثل وصله روی پرده گوش می باشد. اگر پرده گوش خود به خود ترمیم نشود می‌توان از این روش برای ترمیم پرده استفاده کرد و این وصله باعث تحریک پرده و پیوند مجدد آن می شود. این روش بایستی توسط متخصص گوش انجام شود.

استفاده از آنتی بیوتیک ها

در برخی از عفونت های گوش میانی که باعث سوراخ پرده می شود استفاده از آنتی‌بیوتیک از بروز عفونت های جدید پیشگیری می کند. این آنتی بیوتیک ها معمولاً به صورت خوراکی یا قطره توسط پزشک تجویز می شود.

روش جراحی

در بعضی پارگی های پرده گوش که همراه با ترشح یا عفونت شدید در گوش میانی باشد و از گوش بیمار ترشح خارج شود نیاز به اقدام جراحی وجود دارد. در این حالت که به اوتیت میانی مزمن معروف می باشد بیمار دچار ترشح از گوش، کاهش شنوایی، وزوز گوش و درد گوش می باشد. هرچه میزان پارگی و عفونت گوش بیشتر باشد این علائم شدیدتر خواهد بود. معمولاً اعمال جراحی عفونت گوش میانی در دو مرحله انجام میشود.

عمل اول ماستوئیدکتومی نام دارد که در این عمل بدون در نظر گرفتن بهبود شنوایی قسمت های عفونی در گوش برداشته می شود. این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و در آن قسمت های استخوانی گوش میانی که دچار عفونت شده باشد نیز تراشیده می‌شود.

عمل دوم تیمپانو پلاستی نام دارد که هدف از این عمل بهبود شنوایی بیمار می باشد. در این عمل ساختار پرده گوش بیمار ترمیم می شود و حتی اگر زنجیره استخوانچه نیز در اثر عفونت آسیب دیده باشد با قطعات غضروفی ترمیم می شود. فردی که تحت این عمل قرار می گیرد بایستی برای چند هفته تحت مراقبت‌های لازم قرار گیرد و از ورود آب به گوش موقع حمام رفتن جلوگیری نماید. اگر عمل خوب انجام شود و عوارض نداشته باشد بعد از گذشت سه یا چهار ماه بهبود شنوایی نیز ایجاد می‌شود.

بیشتر بخوانید: بزرگی لوزه سوم و کم شنوایی در کودکان 

عوارض تمپانوپلاستی

۱- سوراخ شدن مجدد پرده گوش
۲- بروز عفونت مجدد
۳- آسیب های عصبی
۴- از دست دادن کامل شنوایی
۵- تنگ شدن یا گشاد شدن مجرای گوش و ایجاد بد شکلی در مجرا
۶- ایجاد چسبندگی در گوش میانی
۷- آسیب عصب صورتی

تجویز سمعک در بیماران دچار پارگی پرده گوش و عفونت گوش

آن دسته از بیماران که دچار پارگی پرده همراه با عفونت های گوش میانی هستند و به هر دلیلی قادر به انجام اعمال جراحی نباشند و یا عمل جراحی ناموفق داشته اند می توانند جهت جبران کاهش شنوایی خود از سمعک استفاده نمایند البته تجویز سمعک در این بیماران بایستی با شرایط خاص و ملاحظات ویژه انجام گیرد.

ملاحظات خاص در تجویز سمعک برای بیماران با عفونت گوش میانی و پارگی پرده

توجه داشته باشید برای آن دسته از بیماران که پارگی پرده همراه با کاهش شنوایی داشته باشند به شرط آن که ترشح یا عفونت فعال در گوش وجود نداشته باشد بسته به میزان کم شنوایی آنها می توان از انواع مدل های سمعک رایج شامل پشت گوشی یا داخل گوشی استفاده کرد.

 دقت کنید که برای آن دسته از بیماران که پارگی پرده همراه با ترشح یا عفونت فعال در گوش میانی داشته باشند به هیچ عنوان نباید از سمعک های داخل گوشی و یا نامریی استفاده کرد به دلیل آنکه اولاً با ورود ترشح به داخل سمعک امکان خرابی سمعک وجود دارد و دوم آنکه امکان تشدید ترشح یا عفونت در گوش با گذاشتن سمعک داخل گوشی بیشتر خواهد شد.

بهترین و مناسبترین سمعک برای بیماران با پارگی پرده و عفونت گوش میانی

امروزه نوع جدیدی ازسمعک های پشت گوشی وجود دارد به نام سمعک های میکرو با قالب باز که برای این دسته از بیماران بسیار مناسب می باشد.

این سمعک ها هم از لحاظ ظاهری اندازه کوچکی دارند و پشت گوش بیمار دیده نمی شوند و هم به دلیل آن که در آنها از قالب بسته استفاده نمی شود برای بیمار راحتی بیشتر داشته و باعث تشدید ترشحات و عفونت گوش در بیماران نمی‌شود و حتی اگر زمانی گوش بیمار دچار ترشح شود به سمعک آسیبی نمی‌رسد و امکان شستشوی پروب سمعک وجود دارد. این سمعک ها غالباً از نوع دیجیتال یا هوشمند بوده و در برندهای مختلف از قبیل ویدکس، اوتیکون، زیمنس، برنافون .... قابل سفارش می باشند. این سمعک ها اندازه کوچکی دارند و از باتری ۱۰ یا ۳۱۲ در آنها استفاده می شود.

نوع دیگری از سمعک به نام سمعک استخوانی نیز برای این بیماران قابل استفاده میباشد که به دلیل شکل ظاهری آن که شبیه گذاشتن یک تل روی سر می باشد زیاد مورد استقبال قرار نگرفته است .در این سمعکها قسمت اصلی سمعک از طریق یک تل روی استخوان ماستوئید که پشت لاله گوش قرار دارد قرار می گیرد.

مطلب آخر

آنچه که بیشتر از هر چیز در مورد بیماران با پارگی پرده و عفونت‌های مزمن گوش میانی اهمیت دارد جلوگیری از ورود آب به داخل گوش به ویژه موقع حمام رفتن می باشد. خیلی از بیماران به صورت سنتی پنبه ای را که آغشته به وازلین می باشد داخل گوش خود قرار می‌دهند ولی خود این مسئله می‌تواند سبب ایجاد عفونت در گوش شود چرا که بعضی اوقات تکه ای از پنبه داخل گوش فرو رفته و جا می ماند و سبب تشدید عفونت می شود.

بهترین راهکار برای این بیماران استفاده از قالبهای ضد آب میباشد .این قالب ها از جنس مواد نرم یا سیلیکونی هستند که در رنگ های مختلف قابل سفارش می باشند و کاملاً داخل گوش بیمار سیل شده و مانع از ورود آب میشود‌.

در کلینیک پیروزی یا سمعک در شرق تهران برای این بیماران قالب‌گیری انجام می‌شود و سپس قالب ضد آب ساخته می شود . بیماران محترم می توانند با مراجعه به کلینیک و گرفتن یک قالب اولیه از گوش این قالب ها را در رنگهای مختلف سفارش دهند .استفاده از این قالب ها هم به دلیل بهداشتی و هم قدرت جلوگیری از نفوذ آب در داخل گوش به جای پنبه توصیه می‌شود.