شست و شوی گوش چگونه انجام می شود؟

 یکی از خدماتی که کلینیک های شنوایی سنجی ارائه می دهند جرم گیری یا شستشوی گوش است. اگر گوش شما ترشح یا خارش دارد بهتر است به کلینیک شنوایی سنجی مراجعه کنید تا با معاینه در صورت نیاز شستشوی گوش انجام دهید تا از عوارض آن جلوگیری کنید. سمعک در شرق تهران کلینیک شنوایی و سعک پیروزی نیز خدمات شستشوی گوش را انجام می دهد. 

جرم گوش یا واکس گوش چیست؟

جرم یا واکس گوش ماده‌ای زرد رنگ و چرب می باشد که حالت چسبندگی داشته و مجرای گوش و پرده گوش را از صدمات فیزیکی محافظت می نماید. جرم گوش با داشتن خاصیت اسیدی مانع از رشد باکتری ها و قارچ ها در مجرای گوش می‌ شود بنابراین وجود جرم گوش جزئی از سیستم ایمنی و حفاظتی گوش می باشد و تا اندازه ای که باعث ایجاد مشکل در گوش نکند نبود. جرم گوش باعث ایجاد خشکی و خارش در گوش می شود.

محل تولید و ترشح جرم در کانال گوش در قسمت خارجی مجرای گوش می باشد و نه عمق کانال و نزدیکی پرده گوش و به طور طبیعی توسط غددی که در پوست کانال در قسمت خارجی هستند ترشح می شود.

آیا جرم گوش احتیاج به تمیز کردن دارد؟

به صورت طبیعی جرم گوش در داخل مجرا با حرکت فک و دهان کم کم به سمت خارج حرکت کرده و به صورت خود به خود از گوش خارج می‌ شود. بنابراین نباید در این مورد دستکاری انجام شود و یا با استفاده از دستمال کاغذی یا گوش پاک کن سعی در خارج کردن آن نمایید، چرا که ممکن است با این کار باعث حرکت جرم به سمت پرده گوش شده و باعث آسیب به پرده گوش و ایجاد کم شنوایی کنیم.
البته در برخی موارد که جرم گوش زیاد ترشح می شود و یا باعث انسداد در مجرا و ایجاد کم شنوایی می شود باعث اقدام به تخلیه آن کنیم.

علایم پر شدن گوش از جرم

• کم شنوایی
• احساس گرفتگی یا کیپی گوش
• گوش درد
• خارش گوش
• وزوز گوش
• سرگیجه

کدام روش برای تخلیه جرم گوش مناسب می باشد؟

تکنیک شستشوی گوش توسط آب و سرنگ های بزرگ فلزی که در گذشته برای جرم گیری گوش استفاده می شد با توجه به اینکه احتمال وجود آسیب به پرده گوش در اثر فشار آب وارد شده به مجرای گوش وجود دارد، امروزه زیاد مورد استفاده قرار نمی گیرد و جای خود را به جرم گیری توسط دستگاه ساکشن داده است، به ویژه در جرم گیری گوش کودکان و یا اطفال استفاده از روش شستشو با آب می تواند صدمات جبران ناپذیری را به گوش کودک وارد کند.

در چه مواردی از شستشو با آب نباید استفاده کرد؟

۱- بیمارانی که دچار پارگی های پرده گوش هستند چراکه استفاده از این روش باعث ورود آب به فضای گوش میانی و عفونت های گوش میانی در آن ها می شود.

۲- در کودکانی که دارای vt یا لوله تهویه در پرده گوش هستند که به هیچ عنوان از این روش نبایستی استفاده کرد چرا که باعث آسیب به پرده گوش و عفونت گوش میانی می شود.

۳- کودکانی که دارای شکاف کام باشند.

۴- بیمارانی که دچار حساسیت های پوستی در کانال گوش و عفونت های قارچی یا باکتریایی در این منطقه داشته باشند.

۵- بیمارانی که تنگی کانال گوش و یا انسداد در مجرا داشته باشند.

جرم گیری توسط ساکشن

لازم است بیمار به مدت دو یا سه روز از قطره های روغنی مثل گلیسیرین فنیکه در گوش خود استفاده کند و آن را در گوش بچکاند تا جرم گوش کاملاً نرم شود. سپس با مراجعه به کلینیک و استفاده از دستگاه ساکشن اقدام به تخلیه جرم گوش نماید. در این روش با استفاده از دستگاه ساکشن که یک دستگاه مکنده می باشد ترشحات از طریق دستگاه کاملاً تخلیه می شود.

آیا استفاده از روش شمع گوش برای جرم گیری مناسب می باشد؟

در این روش که به شمعدان گوش نیز معروف است یک لوله مخروطی روی گوش بیمار قرار می گیرد و با روشن کردن انتهای دیگر آن برای حدود ۱۵ دقیقه، سعی در خارج کردن جرم گوش می‌ کنیم.

تحقیقات نشان داده است که این روش به هیچ عنوان جرم گوش را از بین نمی‌ برد و حتی برای فرد عوارضی مثل سوختگی، انسداد مجرای گوش و حتی پارگی لاله گوش ایجاد می کند. این روش مورد تایید FDA نیز نمی باشد و استفاده از آن را توصیه نمی کنند.

عوارض عدم درمان جرم گوش چیست؟

اگر جرم گوش داخل مجرا تجمع پیدا کند به صورتی که باعث انسداد مجرا و کم شنوایی در فرد شود بایستی حتماً اقدام به تخلیه آن کرد در غیر این صورت می‌تواند باعث عفونت مجرای گوش و حتی در مواردی سرایت عفونت به پرده گوش و گوش میانی و ایجاد عوارضی مثل مننژیت شود.

جرم گیری در بیمارانی که از سمعک استفاده می کنند

از آنجا که وجود سمعک در گوش مانع از تخلیه طبیعی ترشحات و جرم گوش می شود بایستی این افراد هر سال اقدام به جرم گیری نمایند چرا که وجود جرم در گوش هم باعث خرابی و آسیب به سمعک آنها شده و هم مانع از عملکرد صحیح سمعک می گردد.

جرم گیری گوش در کودکان

کودکان نیز مانند بزرگسالان به صورت طبیعی ترشح جرم یا واکس در گوش دارند ولی تمیز کردن و تخلیه آن در کودکان بایستی با مراقبت و حساسیت بیشتری صورت گیرد .برای این منظور لازم است حتماً به متخصص شنوایی مراجعه کرده و با انجام معاینه منظم توسط اتوسکوپ و دستگاه های عکسبرداری از داخل گوش مثل آندوسکوپ از وضعیت جرم داخل گوش اطمینان پیدا کنیم و چنانچه بیشتر از حد جرم وجود داشته باشد اقدام به خارج کردن آن نماییم.

نکاتی در مورد جرم گوش و جرم گیری

۱- مقدار ترشح و میزان جرم گوش و همچنین رنگ جرم گوش در افراد مختلف متفاوت می باشند .جرم گوش ممکن است به رنگ‌های قهوه‌ای روشن ،تیره ،سبز رنگ و یا حتی قرمز رنگ دیده شود.

۲- عدم دستکاری گوش توسط گوش پاک کن و یا دستمال کاغذی به علت حرکت جرم گوش به سمت داخل و آسیب به پرده گوش

۳- استفاده کمتر از هندزفری داخل گوش
۴- خشک کردن گوش توسط سشوار بعد از استحمام از فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتی متری
۵- عدم استفاده از روش شستشوی گوش با آب در بیمارانی که دچار پارگی پرده گوش هستند
به عنوان نتیجه گیری، جرم گیری در افرادی که دچار هرکدام از علایم ذکر شده در انسداد گوش با جرم باشند با مراجعه به کلینیک های گوش و شنوایی و انجام این کار توسط تکنیک ساکشن توسط متخصص ضروری میباشد.

در کلینیک شنوایی سنجی کودکان و بزرگسالان و سمعک پیروزی با به کارگیری دستگاه ساکشن توسط متخصص، جرم گیری گوش برای کودکان و بزرگسالان انجام می‌ شود.