سمعک (hearing aid) یک تقویت کننده الکترونیکی می باشد که می تواند پشت گوش ویا داخل گوش بیمار قرار گرفته و با تقویت اصوات به شنوایی بیمار کمک کند. انتخاب سمعک مناسب، یکی از مهم ترین مراحل در مسیر درمان کم شنوایی است. با پیشرفت تکنولوژی، انواع مختلفی از سمعک ها طراحی شده اند که هرکدام ویژگی های خاصی دارند؛ از مدل های نامرئی و داخل گوشی گرفته تا سمعک های هوشمند وایرلس، پشت گوشی و حتی سمعک های مخصوص نوزادان و سالمندان؛ چراکه افرادی که از سمعک استفاده می کنند ممکن است از هر رده سنی باشند. با انجام انواع تست های شنوایی مانند شنوایی سنجی کودکان یا بزرگسالان می توان غربالگری های لازم را انجام داد و نوع سمعک مورد نیاز را برای افراد تجویز کرد.
سمعک ها از لحاظ تکنولوژی به سه دسته کلی تقسیم می شوند:
در ادامه به بررسی ویژگی های هر نوع سمعک، مزایا و معایب آن ها، و همچنین برندهای معتبر عرضه شده در کلینیک سمعک پیروزی خواهیم پرداخت.
جهت مشاهده قیمت انواع سمعک در مدل ها و برندهای مختلف، روی بنر زیر کلیک کنید.
| نوع سمعک پشت گوشی | توضیحات کوتاه | مزایا |
| BTE (پشت گوشی کلاسیک) |
رایج ترین نوع سمعک که روی لاله گوش قرار می گیرد و صدا از طریق تیوب به داخل گوش منتقل می شود. | مناسب برای انواع کم شنوایی، قدرت تقویت بالا، دوام بیشتر، مناسب برای کودکان و سالمندان |
| Micro BTE (میکرو پشت گوشی) |
نسخه کوچک تر و سبک تر سمعک های پشت گوشی سنتی است که برای زیبایی بیشتر طراحی شده اند. | طراحی ظریف، سبک و راحت، کمتر دیده می شود، مناسب برای کم شنوایی خفیف تا متوسط |
| (BTE (Super Power | سمعک هایی با قدرت خروجی بالا برای افرادی با کم شنوایی شدید تا عمیق. | قدرت تقویت بسیار بالا، مناسب برای کم شنوایی های شدید، قابلیت استفاده با قالب اختصاصی |
| RITE (Receiver in the Ear) | گیرنده صدا در ورودی مجرای گوش قرار می گیرد، اما بقیه اجزا پشت گوش هستند. | صدای شفاف تر، کاهش پدیده انسداد، مناسب برای کم شنوایی ملایم تا شدید |
| RIC (Receiver in Canal) | گیرنده در داخل کانال گوش قرار دارد و با سیم نازک به سمعک پشت گوشی متصل می شود. | کیفیت صدای بالا، طراحی زیبا و سبک، قابل تنظیم برای طیف وسیعی از کم شنوایی ها |
| نوع سمعک پشت گوشی | توضیحات کوتاه | مزایا |
| ITE (سمعک داخل گوشی) | سمعک هایی که تماماً در حفره خارجی گوش قرار می گیرند و برای کم شنوایی ملایم تا شدید مناسب اند. | استفاده آسان، اندازه بزرگ تر برای کاربری راحت تر، قدرت بالا و امکان استفاده از کنترل دستی |
| ITC (سمعک داخل کانال گوش) | بخشی از سمعک داخل مجرای گوش و بخشی در حفره بیرونی قرار دارد، طراحی جمع وجور دارد. | کمتر دیده می شود، عملکرد مناسب برای کم شنوایی ملایم تا متوسط |
| CIC (سمعک نامرئی یا کاملاً داخل گوش) | به طور کامل داخل کانال گوش قرار می گیرد و تنها بخش کوچکی قابل مشاهده است. | طراحی بسیار کوچک، زیبایی بیشتر، مناسب برای کم شنوایی خفیف تا متوسط |
| IIC (سمعک کاملاً نامرئی یا خیلی کوچک داخل گوش) | نامرئی ترین مدل داخل گوشی که عمیق تر از همه در کانال گوش قرار می گیرد. | بسیار مخفی و غیرقابل مشاهده، صدای طبیعی تر، مناسب برای کاربران حساس به ظاهر سمعک |
این سمعک ها دقیقا نقش یک آمپلی فایر را ایفا می کنند به این صورت که اصوات مختلف را از محیط دریافت کرده و بدون هیچ تغییر ساختاری یا تغییر در شکل صدا انرا را تقویت کرده و به گوش بیمار انتقال می دهند سمعک های آنالوگ در حال حاضر دیگر تولید نمی شود فقط در بعضی از کشورهای جهان سوم از این سمعک ها هنوز استفاده می شود البته هستند از بیماران قدیمی که سال ها از این نوع سمعک استفاده کرده اند و به علت عادت پذیری به شکل صدای این سمعک تجویز سمعک جدید بایستی با احتیاط بیشتری در این بیماران صورت گیرد.
لازم به توضیح است که سمعک های آنالوگ معمولا در اندازه های بزرگ ساخته شده اند.
اصلی ترین تفاوت سمعک دیجیتال با سمعک آنالوگ در شیوه دریافت و پردازش صداست. در سمعک های دیجیتال، سیگنال های ورودی به صورت دیجیتال دریافت و پردازش می شوند و این امکان وجود دارد که دستگاه از طریق کامپیوتر برنامه ریزی و تنظیم شود.
این سمعک ها معمولاً قیمت بالاتری نسبت به مدل های آنالوگ دارند، اما کیفیت صدای بهتری (هرچند نه کاملاً طبیعی) را برای بیمار فراهم می کنند. همچنین هرچه تعداد کانال ها و باندهای سمعک بیشتر باشد، امکان انجام تنظیمات دقیق تر و متناسب تر با نیاز شنوایی فرد فراهم می شود که در نهایت منجر به افزایش رضایتمندی بیمار خواهد شد.
سمعک های هوشمند نسل پیشرفته ای از سمعک های دیجیتال هستند که از همان فناوری استفاده می کنند، اما به صورت خودکار با محیط شنیداری تطبیق می یابند. این سمعک ها بسته به شرایط محیطی که فرد در آن قرار دارد، به طور هوشمند پردازش صدا را تغییر می دهند. در حالی که سمعک های دیجیتال معمولی چنین قابلیتی ندارند، سمعک های هوشمند قادر به شناسایی محیط و تنظیم خودکار صدا برای موقعیت های شنیداری مختلف هستند.
نسل جدیدتری از این فناوری با نام سمعک های هوشمند وایرلس معرفی شده است. این مدل ها از طریق بلوتوث و به صورت کاملاً بی سیم به دستگاه هایی مانند موبایل، تلویزیون یا تلفن متصل می شوند و کیفیت صدای دریافتی را به طور چشمگیری بهبود می بخشند. همچنین ارتباط بین دو سمعک در گوش های مختلف از طریق بلوتوث برقرار می شود که باعث درک بهتر گفتار می گردد.
امروزه گران ترین و پیشرفته ترین سمعک های بازار، همین مدل های هوشمند و هوشمند وایرلس هستند. در برخی برندها، فناوری وایرلس حتی برای تنظیم از راه دور سمعک نیز استفاده می شود. در مجموع، تکنولوژی هوشمند و هوشمند وایرلس، بالاترین سطح انعطاف پذیری و بهترین عملکرد را در جبران کم شنوایی ارائه داده و تجربه شنیداری کاربر را به طور کامل بهبود می بخشد.
صرف نظر از انواع سمعک از لحاظ تکنولوژی که در قسمت تعریف سمعک به آن اشاره شده است سمعک ها از لحاظ شکل ظاهری و جایگاه قرار گیری روی گوش بیمار به چند دسته تقسیم بندی می شوند که در این قسمت به شرح آن می پردازیم.
همان طور که از نام آن پیداست، سمعک پشت گوشی در پشت لاله گوش بیمار قرار می گیرد و از طریق یک تیوب نازک به قالبی که داخل مجرای گوش قرار دارد متصل می شود. این مدل یکی از پرکاربردترین و رایج ترین انواع سمعک در جهان است و به دلیل کارایی بالا و پوشش گسترده انواع کم شنوایی، محبوبیت زیادی دارد.
باتری مورد استفاده در سمعک های پشت گوشی بسته به مدل آن می تواند در سایزهای ۱۰، ۱۳، ۳۱۲ یا ۶۷۵ باشد. بیشتر این سمعک ها به دکمه تنظیم صدا مجهز هستند که به بیمار امکان می دهد شدت صدا را کم یا زیاد کند. در مدل های قدیمی، این تنظیم به صورت ولوم چرخشی انجام می شد، اما در سمعک های جدید، این قابلیت به شکل دکمه های فشاری روی بدنه سمعک طراحی شده است.
سمعک های پشت گوشی می توانند طیف گسترده ای از افت شنوایی، از خفیف تا شدید و حتی عمیق را پوشش دهند. میزان توانایی و امکانات آن ها بسته به تکنولوژی و نوع سمعک انتخابی متفاوت است.


شکل ظریف تر و جمع و جور تر از سمعک پشت گوشی استاندارد می باشد که اندازه خیلی کوچکی دارد و پشت لاله گوش بیمار تقریباً دیده نمی شود این مدل از سمعک معمولاً برای افت های شنوایی تا حد متوسط مناسب می باشد باتری مورد استفاده در این سمعک ها می تواند شماره ۱۰ یا ۳۱۲ باشد.


این مدل از سمعک پشت گوشی همانطور که از نام آن بر می آید قدرت بالایی دارد و برای آن دسته از بیماران که کاهش شنوایی شدید تا عمیق دارند مورد استفاده قرار می گیرد به همین علت از لحاظ اندازه بزرگتر از سایر اشکال سمعک پشت گوشی می باشند و باتری مورد استفاده در این سمعک ها غالباً از نوع ۶۷۵ می باشد.


این مدل سمعک پشت گوشی معمولاً در ابعاد کوچک و ظریف ساخته می شود و به دلیل طراحی خاص خود، محبوبیت بالایی میان بیماران دارد. در این نوع، بلندگو داخل مجرای گوش قرار می گیرد و صدا به طور مستقیم به گوش منتقل می شود؛ همین موضوع باعث می شود کیفیت صدا شفاف تر، بلندتر و طبیعی تر باشد.
به دلیل طراحی زیبا، اندازه کوچک و راحتی استفاده (به خصوص به خاطر نداشتن قالب سنتی)، این سمعک جزو پرطرفدارترین مدل های پشت گوشی محسوب می شود. محدوده پوشش آن از کم شنوایی خفیف تا شدید است و به ویژه برای بیمارانی مناسب است که کاهش شنوایی در فرکانس های بالا دارند.
باتری مورد استفاده در این سمعک معمولاً سایز ۱۰ یا ۳۱۲ است که هر دو از انواع کوچک و سبک باتری های سمعک محسوب می شوند.


این نوع سمعک در حال حاضر به عنوان کوچک ترین و ظریف ترین سمعک دنیا شناخته می شود. به دلیل قرار گرفتن در عمق کانال گوش، به آن سمعک مخفی یا نامرئی گفته می شود. بیشتر این مدل ها توسط برندهای معتبر جهانی تولید شده و از نوع هوشمند هستند.
سمعک نامرئی برای افرادی با کم شنوایی خفیف تا متوسط مناسب است و در افت شنوایی شدید کاربرد چندانی ندارد. همچنین، در افرادی که کانال گوش بسیار باریک دارند یا از نظر آناتومیک شرایط خاصی دارند، استفاده از این سمعک با محدودیت همراه است.
درجه مخفی بودن سمعک نامرئی به اندازه و شکل کانال گوش بستگی دارد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اگر مجرای گوش بزرگ باشد، سمعک می تواند کاملاً در عمق کانال قرار گرفته و صددرصد مخفی باشد. اما در برخی افراد با مجرای باریک تر یا انعطاف پذیرتر، ممکن است پایه سمعک کمی دیده شود.
از دیگر محدودیت های این سمعک، نیاز به مهارت کافی در قرار دادن آن است. افرادی که به هر دلیل مهارت دست کمی دارند، ممکن است در استفاده روزانه دچار مشکل شوند. همچنین، در افرادی که گوش آن ها به طور مکرر جرم تولید می کند، سمعک نامرئی بیشتر در معرض آسیب و گرفتگی دهانه بلندگو قرار می گیرد که پس از پایان گارانتی می تواند هزینه ساز باشد.
این مدل از کوچک ترین نوع باتری موجود، یعنی باتری شماره ۱۰، استفاده می کند.


بعد از سمعک های نامرئی، این مدل کوچک ترین سمعک داخل گوشی محسوب می شود که به طور کامل در مجرای گوش قرار می گیرد و ظاهری مخفی دارد. تنها تفاوت آن با سمعک های نامرئی این است که کمی بزرگ تر ساخته می شود.
در حال حاضر، سمعک های CIC رایج ترین نوع سمعک های مخفی هستند که نسبت به سمعک های IIC محدودیت کمتری دارند و از نظر قیمت نیز برای بیمار مقرون به صرفه تر هستند. این مدل می تواند افت شنوایی از خفیف تا شدید را پوشش دهد و از باتری شماره ۱۰ استفاده می کند.
اگر شکل و اندازه مجرای گوش بیمار مناسب باشد، این سمعک نیز می تواند کاملاً مخفی و حتی به صورت عمقی تر در مجرا قرار گیرد. سمعک های CIC در انواع نیمه دیجیتال تا هوشمند پیشرفته تولید می شوند و به دلیل تنوع بالاتر، پاسخگوی نیاز گروه وسیع تری از بیماران هستند.


سمعک داخل کانال (ITC) همان طور که از نام آن پیداست، درون کانال گوش قرار می گیرد، اما کمی بزرگ تر از مدل CIC است. در این نوع سمعک، بخشی از قاعده آن در قسمت خارجی تر گوش، یعنی کونکا یا صدفه گوش قرار می گیرد.
دلیل اصلی بزرگ تر بودن این مدل، قدرت بالاتر آن است که باعث می شود برای کم شنوایی های شدیدتر نیز مناسب باشد. همچنین، بیمارانی که به دلیل محدودیت حرکتی در دست ها قادر به استفاده از سمعک های کوچکتر (مانند نامرئی) نیستند، می توانند به راحتی از این مدل استفاده کنند.
سمعک ITC در مدل های نیمه دیجیتال تا هوشمند قابل ساخت است و از باتری سایز ۳۱۲ استفاده می کند که هم دوام مناسبی دارد و هم به دلیل اندازه بزرگ تر، تعویض آن راحت تر است.


سمعک داخل گوشی (ITE) بزرگ ترین مدل در دسته سمعک های داخل گوشی است که تقریباً تمام فضای صدفه گوش بیمار را پر می کند و به دلیل اندازه بزرگ تر، از نظر ظاهری نسبت به مدل های کوچک تر بیشتر دیده می شود.
این مدل از باتری سایز ۱۳ استفاده می کند و در انواع نیمه دیجیتال تا هوشمند قابل سفارش است. به دلیل قدرت بالاتر، سمعک ITE برای کم شنوایی های شدید تا عمیق مناسب بوده و انتخابی ایده آل برای بیمارانی است که:
اندازه بزرگ تر این مدل باعث می شود کنترل و نگهداری آن آسان تر باشد و عمر باتری نیز نسبت به مدل های کوچک تر بیشتر باشد.


در این مدل، میکروفون و تقویت کننده درون یک محفظه جداگانه قرار دارند که معمولاً در جیب یا روی لباس بیمار نگهداری می شود. بلندگو از طریق یک سیم به این محفظه متصل شده و با استفاده از قالب استاندارد، داخل گوش بیمار قرار می گیرد. سمعک جیبی بیشتر برای افرادی مناسب است که:
هرچند امروزه استفاده از این نوع سمعک کمتر رایج است، اما در برخی شرایط خاص همچنان قابل تجویز است. این مدل اغلب از باتری های قلمی استفاده می کند و قیمت بسیار پایین تری نسبت به سایر انواع سمعک ها دارد.


سمعک شارژی جدیدترین نوع سمعک می باشد که نیاز به تعویض باتری ندارد و مشکل تعویض باتری برای بیمار را حل کرده است چرا که بعضی سمعک ها مصرف بالای باتری دارند و نیاز به تعویض باتری در فواصل زمانی کوتاه دارند و از طرفی هزینه باطری سمعک در حال حاضر زیاد مقرون به صرفه نمی باشد.
مسئله دیگر تعویض باتری، این است که در افراد سالخورده و مسن که دچار مشکلات حرکتی یا ضعف بینایی هستند اندکی دشوار است.

در پاسخ به این سوال بایستی عنوان کرد که سمعک های شارژی فقط در رده های هوشمند و فراهوشمند و وایرلس قابل عرضه می باشند و سمعک های رده پایین تر این تکنولوژی را ندارند. از لحاظ شکل ظاهری در حال حاضر سمعک های داخل گوشی و نامرئی قابلیت شارژ ندارند و تنها سمعک های پشت گوشی مدرن یا میکرو که معمولاً بلندگو داخل کانال قرار می گیرد یا اصطلاحاً سمعک های ریک قابلیت شارژ دارند. بنابراین اگر بیماری تمایل به استفاده از سمعک های داخل گوشی یا نامرئی را فقط داشته باشد از تکنولوژی شارژر نمی تواند استفاده کند.
اولین شرکتی که سمعک های شارژی را وارد بازار کرد شرکت زیمنس یا سیگنیا میباشد. جدیدترین تکنولوژی که در سمعک زیمنس استفاده شده، تکنولوژی لیتیوم-یون هست که قبلاً در مورد آن توضیح داده شد. جدیدترین سمعک های شارژی زیمنس عبارتند از:
این نوع سمعک از نوع پشت گوشی ریک ظریف و در عین حال قوی و دارای تکنولوژی های ریموت کنترل، تکنولوژی ovp، قابلیت اتصال به گوشی آیفون و دارای بلوتوث میباشد.

کافیست که سمعک را به مدت ۳ تا ۴ ساعت در شارژر قرار داده و ۲۴ ساعت از آن استفاده نماییم. این سمعک ها در پنج سطح عملکردی 1، 2، 3، 5، 7 از لحاظ تکنولوژی عرضه شده اند و با دارا بودن انواع بلندگو برای انواع میزان کم شنوایی از خفیف تا شدید مناسب می باشند.
این نوع سمعک از نوع پشت گوشی می باشد که می توان در آن از قالب های آماده و سفارشی برای بیمار استفاده کرد. بنابراین از لحاظ اندازه مقداری از سمعک های گروه قبل بزرگتر می باشد.
این سمعک ها نیز از لحاظ تکنولوژی در ۵ رده 1، 2، 3، 5، 7 می باشند و قابلیت پوشش انواع کم شنوایی از خفیف تا شدید را دارا هستند. این نوع سمعک نیز دارای بلوتوث می باشد و قابلیت اتصال به گوشی های آیفون را دارد.
این سمعک جدیدترین طرح از سمعک های پشت گوشی ریک می باشد که در عین ظرافت و طراحی خاص قابلیت پوشش انواع کم شنوایی را دارد. شارژر این سمعک ها دارای طرح ویژه و منحصر به فردی می باشد به طوریکه سمعک کاملاً داخل آن قرار گرفته و درب آن بسته شده و بیمار به راحتی می تواند آن را با خود حمل نماید.

کمپانی سمعک اوتیکن در سال ۲۰۱۶ سمعکی به نام opn را به بازار عرضه کرد که هدف از طراحی این سمعک بهبود شنوایی افراد کم شنوا در محیط های شلوغ و پرسروصدا بود.
در سال ۲۰۱۹ سری جدیدی از این سرمایه ها به نام opn s به بازار عرضه شد که دارای تکنولوژی شارژری لیتیوم-یون می باشد و سمعک یک بار شارژ کامل شده و در طول روز قابل استفاده می شود. شارژ کامل سمعک بین ۳ تا ۴ ساعت طول می کشد.

سمعک های شارژی کمپانی برنافن سمعک زرنا (zerena) می باشد که از نوع پشت گوشی ریک است و با تکنولوژی هوشمند و وایرلس قابلیت پوشش انواع کم شنوایی را دارد. در سمعک برنافن از باتری های روی - نقره یا تکنولوژی z-power استفاده شده است که قبلاً در مورد آنها توضیح داده شد.


سوالات متداول
1. بهترین نوع سمعک برای کم شنوایی خفیف چیست؟
برای افت شنوایی خفیف، سمعک های نامرئی (IIC) یا داخل کانال (CIC) گزینه های مناسبی هستند، زیرا کوچک، مخفی و سبک بوده و کیفیت صدای مطلوبی ارائه می دهند.
2. کدام سمعک برای کم شنوایی شدید یا عمیق مناسب است؟
سمعک های پشت گوشی (BTE)، رسیور داخل گوش (RIC) و سمعک های جیبی بیشترین توان تقویت صدا را دارند و برای افت شنوایی شدید تا عمیق توصیه می شوند.
3. سمعک هوشمند چه تفاوتی با سمعک دیجیتال دارد؟
سمعک دیجیتال صدا را به صورت دیجیتال پردازش می کند اما محیط را تشخیص نمی دهد. سمعک هوشمند علاوه بر پردازش دیجیتال، قابلیت شناسایی محیط و تطبیق خودکار با شرایط شنیداری را دارد.
4. آیا سمعک نامرئی واقعاً دیده نمی شود؟
این موضوع به آناتومی کانال گوش بستگی دارد. در برخی افراد سمعک کاملاً مخفی می شود، اما در مجراهای گوش باریک یا انعطاف پذیر ممکن است بخش کوچکی از آن دیده شود.
5. تفاوت سمعک RIC و BTE چیست؟
در مدل RIC، رسیور داخل کانال گوش قرار می گیرد که صدای شفاف تری ایجاد می کند. در مدل BTE، صدا از طریق تیوب و قالب به گوش منتقل می شود و معمولاً قدرت بیشتری دارد.
6. چگونه بهترین سمعک را انتخاب کنم؟
انتخاب سمعک باید بر اساس میزان افت شنوایی، شکل گوش، سبک زندگی، بودجه و مشاوره متخصص شنوایی سنج انجام شود.
7. قیمت سمعک ها در ایران چقدر است؟
قیمت بسته به نوع (نامرئی، داخل گوشی، پشت گوشی، هوشمند) و برند متفاوت است. بازه قیمت از چند میلیون تا بیش از صد میلیون تومان متغیر است. برای مشاهده قیمت سمعک در مدل ها و برندهای مختلف روی بنر زیر کلیک کنید.
پرسش و پاسخ
فاطمه فخیمی
اپراتور
بنیامین بهمنی
اپراتور
شکیبا ساحلی
اپراتور
اشکان منصوری
اپراتور
عطا برزگر
اپراتور
ساره صحابی
اپراتور
علی
اپراتور
شهین
اپراتور
صباشاهی
اپراتور
جعفری
اپراتور
علی
اپراتور
خراسانی
اپراتور
سامانی
اپراتور
زارعی
اپراتور